AI-geletterdheid onder de EU AI Act

De snelle opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) creëert nieuwe uitdagingen voor organisaties. Sinds 1 augustus 2024 is de Europese AI-verordening (EU AI Act) officieel in werking getreden, waarbij specifieke eisen zijn gesteld rondom AI-geletterdheid. Deze nieuwe regelgeving zorgt voor een complex speelveld waarin organisaties hun weg moeten vinden. In deze blog lees je wat AI-geletterdheid precies inhoudt, hoe het is opgenomen in de AI Act en welke praktische stappen organisaties kunnen nemen om aan de regels te voldoen.

Waarom is AI-geletterdheid zo belangrijk?

AI-systemen vinden steeds vaker toepassing binnen organisaties—van eenvoudige administratieve automatisering tot complexe besluitvorming. Dit brengt uitdagingen met zich mee op het gebied van begrip van AI-systemen, ethische overwegingen, compliance en risicobeheer. Onder de EU AI Act moeten organisaties ervoor zorgen dat hun medewerkers voldoende AI-geletterd zijn om deze uitdagingen te kunnen adresseren.

AI-geletterdheid in de EU AI Act

De AI-geletterdheidseisen staan beschreven in Artikel 4 van de EU AI Act, dat op 2 februari 2025 van kracht wordt. Hierin is vastgelegd dat alle medewerkers die AI-systemen gebruiken of ermee werken over voldoende AI-kennis en -vaardigheden moeten beschikken. Dit niveau van AI-geletterdheid moet passen bij de rol en de context van de medewerker. Organisaties zijn verantwoordelijk voor het faciliteren van de benodigde trainingen en ontwikkeling, ongeacht het risiconiveau van de AI-toepassing.

Wat houdt AI-geletterdheid precies in?

AI-geletterdheid omvat zowel basiskennis als praktische vaardigheden, compliance-bewustzijn en ethisch beoordelingsvermogen. Denk hierbij aan een goed begrip van AI-concepten en -terminologie, inzicht in de technische en ethische mogelijkheden en beperkingen, en kennis van de relevante wet- en regelgeving. Praktische vaardigheden zijn onder meer het correct kunnen bedienen en monitoren van AI-systemen. Daarnaast is het van belang dat medewerkers zich bewust zijn van ethische dilemma’s, zoals bias en privacy, en deze op verantwoorde wijze kunnen adresseren.

Hoe kunnen organisaties voldoen aan de AI-geletterdheidseisen?

Organisaties kunnen verschillende stappen ondernemen om aan de eisen van de EU AI Act te voldoen.

Training en Ontwikkeling
E-learningmodules voor basiskennis, workshops voor verdieping en mentoringprogramma’s voor praktijkervaring helpen om de benodigde vaardigheden op te bouwen. Voor specialistische functies kunnen certificeringstrajecten worden ingericht.

Rol-specifieke Aanpak
Verschillende functies binnen de organisatie vereisen uiteenlopende niveaus van AI-expertise. Door maatwerkprogramma’s per afdeling aan te bieden, kunnen medewerkers doorlopend worden bijgeschoold.

Documentatie en Monitoring
Het vastleggen van trainingen en certificeringen is essentieel. Regelmatige evaluaties en bijhouden van updates in de wetgeving bevorderen de continue ontwikkeling van AI-geletterdheid.

Cultuur en Bewustwording
Het stimuleren van een open discussie over AI, het delen van best practices en het opbouwen van een lerende organisatie bevorderen een cultuur waarin AI op verantwoorde wijze kan worden ingezet.

Praktische implementatie

Bij een succesvolle implementatie van AI-geletterdheid is een gefaseerde aanpak cruciaal. Begin met het in kaart brengen van de huidige kennis en vaardigheden, stel specifieke trainingsbehoeften vast en ontwikkel gerichte trainingsmaterialen. Rol vervolgens de programma’s uit en evalueer regelmatig de voortgang.
Door diverse leermethoden te combineren—zoals klassikale trainingen, online modules, praktijkopdrachten, peer learning en expertsessies—kunnen medewerkers hun vaardigheden effectief ontwikkelen. Zorg daarnaast voor een efficiënte inzet van resources: benut interne expertise, werk samen met externe specialisten en andere organisaties, en maak gebruik van beschikbare tools.

Voordelen van goede AI-geletterdheid

Investeren in AI-geletterdheid biedt niet alleen voordelen voor compliance, maar zorgt ook voor meer efficiëntie, effectievere besluitvorming en minder risico’s. Medewerkers bouwen zelfvertrouwen op en verbeteren hun carrièremogelijkheden, terwijl stakeholders meer vertrouwen krijgen in AI-oplossingen door hogere transparantie en een sterke ethische basis.

Conclusie en volgende stappen

AI-geletterdheid is inmiddels niet langer optioneel maar een wettelijke vereiste onder de EU AI Act. Organisaties die tijdig investeren in de kennis en vaardigheden van hun medewerkers, leggen de basis voor succesvolle AI-toepassingen in de toekomst. Een gestructureerde, gefaseerde benadering en het gebruik van verschillende leermethoden maken het mogelijk om te voldoen aan de wetgeving én te profiteren van de kansen die AI biedt.

Begin vandaag nog met:

1. Het in kaart brengen van de huidige AI-geletterdheid
2. Het ontwikkelen van een trainingsplan
3. Het implementeren van de eerste trainingsmodules
4. Het monitoren en evalueren van de voortgang

---

Test je kennis 🎯

Nu je alles weet over AI-geletterdheid en de eisen van de EU AI Act, ben je klaar om je kennis te testen?